Welkom bij mijn eerste instructieblog voor keramiek aan de keukentafel! Tijdens deze “avond-lockdown” lijkt het me fijn om iets met jullie te delen waarmee iedereen aan de slag kan. Even een avondje geen Netflix, maar aan de keukentafel met een kopje warme chocolademelk en een bol klei. We beginnen meteen goed: met een kleine kerstboom waarin een waxinelichtje gebrand kan worden. Op mijn Instagram kan je in een video in sneltreinvaart zien hoe ik het zelf gemaakt heb.
Het lastige met keramiek is dat er voor gebruiksgoed, zoals bekers en borden, van alles nodig dat de meeste mensen niet in huis hebben: een keramiekoven om de klei te bakken boven de 1000 graden en chemicaliën voor het maken van glazuren zijn nog maar het begin. Niet iets wat je in de meeste keukens kan vinden. Voor deze keer heb ik daarom gekozen voor simpele decoraties, die zelfs prima met zelfdrogende klei van de lokale hobbywinkel gemaakt kan worden. Deze klei kan (zoals het woord al zegt) gewoon aan de lucht gedroogd worden en daarna zelfs nog beschilderd worden met acrylverf. Je kan het voor van alles gebruiken, maar het wordt nooit waterbestendig of veilig om van te eten en drinken.
Benodigdheden
- bol (zelfdrogende) klei
- een groot vel papier
- passer of een bord
- geodriehoek of een goed oog
- (snij)plank
- oude krant
- deegroller
- mes
- kwastjes
- spons
- oud pasje
- iets om mee te prikken (bijv. cocktailprikker, schroevendraaier, spijker)
Teken op je vel papier eerst een grote cirkel met een doorsnede van ongeveer 19 cm. Knip hier een partje uit met een hoek van 130 graden (of net iets meer dan een derde, mocht je geen geodriehoek hebben). Teken vervolgens nog een kleinere cirkel met een doorsnede van ongeveer 4,5 cm en knip deze ook uit. Dit zijn je mallen.
Voor het werken aan tafel is het fijn om een plank te gebruiken, dit kan bijvoorbeeld een snijplank zijn. Als de plank geen water op kan zuigen kan de klei erg gaan plakken en is het fijn om een oude krant tussen de klei en de plank te leggen om dit te voorkomen.
Rol met de deegroller een gelijkmatige plak klei uit met een dikte van ca. 4 mm, iets meer of minder maakt niet uit. Plaats de papieren mallen op de plak klei en snijd voorzichtig je vormen uit. Behalve het grote partje en de kleine cirkel heb je ook nog een lange strook nodig, van ca. 3 cm breed.
Maak nu eerst het voetje van de boom, hier kan uiteindelijk een waxinelichtje in. Snijd de strook klei op maat, zodat deze perfect om de kleine cirkel past. Deze onderdelen moeten zorgvuldig aan elkaar geplakt worden om scheuren bij het drogen te voorkomen. Met “gewone” klei kan je hierbij slib (vloeibare klei) gebruiken, maar met zelfdrogende klei kan je de randen gewoon goed vochtig maken om ze te plakken. Gebruik een mesje en je vingers om alle naden helemaal onzichtbaar weg te werken: met een mesje kan je de klei over de naden heen schrapen, met vochtige vingers kan je dit weer netjes glad strijken. Vergeet ook de onderkant en de binnenkant van het bakje niet.
Zet het bakje nu even aan de kant om het alvast een beetje te laten drogen, het is nu tijd om de boom te gaan vouwen. Neem je grote kleiplak en vouw hiervan voorzichtig een kegel. Om de naad goed weg te kunnen werken is het het makkelijkste om beide randen in een hoek van 90 graden tegen elkaar te zetten. Zorg hierbij ook weer voor vochtige randen. Er is nu een hoekige naad ontstaan die net zo mooi rond moet gaan lopen als de rest van de kegel. Met een mesje kan je de klei gelijkmatig over de naad verdelen, waardoor de vorm mooi rond wordt én de naad goed afgedicht wordt. Doe dit ook aan de binnenzijde van de kegel.
Nu kunnen we door naar de decoratie! Als je later een waxinelichtje wil branden in je boom moet je zorgen dat er genoeg zuurstof naar binnen kan en daarom een heleboel gaatjes prikken. Hiervoor kan je eigenlijk van alles gebruiken. Ik heb zelf een taartdecoratiegereedschapje gebruikt voor de stervormige gaatjes, maar je kan met de punt een schroevendraaier een soortgelijk effect creëren. Ook heb ik nog een cocktailprikker gebruikt om simpele ronde gaatjes te maken. Laat hier vooral je eigen creativiteit op los! Kijk eens rond in de keukenla of gereedschapskist, alles kan. Je kan eerst op een reststukje klei testjes maken als je dat fijn vindt.
Als je alle gaten geprikt hebt hou je aan de binnenkant van kegel een puinhoop over waar je (als het opgedroogd is) je handen aan open kan halen. Dit kan je netjes wegsnijden met een mesje. Hierdoor zullen de gaatjes ook iets meer zuurstof binnen kunnen laten. De buitenkant van de kegel kan je gladstrijken of juist een ruwe textuur geven, met behulp van bijvoorbeeld de hoek van een bankpasje.
En dan, laten drogen en klaar!